2 Nisan 2010 Cuma

EDEBİYAT DERSLERİ 1-NÂMIK KEMÂL'İN BİR BEYİTİNİN ŞERHİ

Sevgili öğrenciler, şimdi sizlerle Nâmık Kemâl'in Hürriyet Kasîdesi'ni okuyacağız. Bakın rahmetli "Vatan Şairimiz" neler söylemiş, o günden bugüne değişen bir şey var mı? Dikkatlice okuyalım, dinleyelim, açılayalım...

Muini zalimin dünyada erbab-ı denaettir
Köpektir zevk alan sayyad-ı bi-insafa hizmetten

Beyiti günümüz Türkçesine düz yazı hâlinde şöyle çevirebiliriz:
Dünyada zâlimlerin yardımcıları alçak kişilerdir;zaten insafsız avcıya hizmet etmekden ancak köpekler zevk alır.



Açıklama:
Dünya kelime anlamı olarak alçak demektir. Yani dünya alçakça işler yapılmaya müsait olan bir yerdir. Dünyayı alçaltan ise zâlimlerdir. Kimdir zâlim? Halkı ezen, halka acı çektiren. Halkı soyan, halkın işini rüşvet karşılığı yapan demektir. Yani zalim;rüşvetçi, hırsız, zorba, sahtekâr, nâmussuz, bulunduğu makamı kendi menfaatine kullanan demektir .
İşte bu kişilere hizmet etmekten, bu kişilerin yanında bulunmaktan hoşlanan köpek karakterli kişilerdir. Yani bir kemiğe tav olanlar. Önüne bir kemik atarsın, köpek bütün şerefini, haysiyetini ayaklar altına alır. Dilini çıkarıp kuyruk sallamaya başlar. İşte böyle insanlar da vardır. İki kuruşa şerefini satar.

Nâmık Kemâl'in bu beyiti kaleme almasından bir çocukluk hâtırası yatmaktadır. Nâmık Kemâl, çocukluğunda babasının ya da dedesinin mutasarrıf olarak bulunduğu Kars'ta geyik avına gider. Birçok adamın yanında o da bu avda heyecanla geyik peşine düşer. Bir geyik görülür. Tüfekler geyiğe yönelir, tetiklere basılır ve geyik yere yığılır. Çalıların arasından bir yavru geyik çıkar, yere yığılan annesinin memesinden emmeye başlar. İşte bu sırada insafsız, merhametsiz, acımasız avcıların "KÖPEĞİ" annesini kaybetmiş, aç yavru geyiğe saldırır. Çünkü o köpek sahibinden alacağı bir parça et için böyle insafsızlaşıyordu.

Bu acı tabloya şahit olan Nâmık Kemal, çok üzülür. Ve bir daha ava katılmayacağına söz verir.

İşte insanlar da bu köpek gibi bir parça kemiğe tav olabiliyor. Evine ekmek götürmekten aciz insanları sömürmeyi kendine hak görebiliyor insan. İki kuruş için haysiyetini, şerefini ayaklar altına alabilen köpekler her zaman sağımızda, solumuzda, karşımızda bulunacaktır.

Zırrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr Zırrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr!

Aaaa! Dersimiz bitmiş. Vaktin nasıl geçtiğini anlayamadım sevgili öğrenciler. Bir sonraki derste buluşmak üzere. Lütfen hazırlık yapın. Derse hazır gelirseniz dersimiz daha verimli olacaktır... Bu arada lütfen iki kuruşluk menfaat için şerefini, haysiyetini satan, gurunu, onurunu ayaklar altına alanlardan olmayalım.

1 yorum:

Kemal dedi ki...

Beyiti çok güzel açıklamışsınız hocam gerçekten.
Ayrıca Namık Kemal'in bu avcı-geyik hadisesini de ilk kez sizden duydum.

Allah'tan başkasına kul olanlar ; bir kemiğe tav olmaya mübtelalığa müstehaktırlar.